Οι επιπτώσεις μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο είναι πολυδιάστατες και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σε σχέση με την σωστή αποκατάσταση.
Τα εγκεφαλικά επεισόδια μπορεί να οδηγήσουν σε αναπηρία η οποία συνήθως επηρεάζει δραματικά την κοινωνική και επαγγελματική ζωή του ασθενούς. Η ξαφνική αλλαγή στις ικανότητες και δραστηριότητες του ατόμου επηρεάζει άμεσα όχι μόνο τον ίδιο τον ασθενή αλλά και τον ή την σύζυγο, τα παιδιά και τους φίλους του.
Ο βασικός στόχος της φυσικοθεραπείας στην αποκατάσταση των εγκεφαλικών επεισοδίων είναι η βελτίωση των κινητικών δυσλειτουργιών των ασθενών με σκοπό την ανεξαρτησία τους και την επανένταξη τους στο οικογενειακό και επαγγελματικό τους περιβάλλον.
Τα προβλήματα που συνήθως παρουσιάζονται μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο είναι τα εξής
- Αδυναμία (Ημιπάρεση) ή παράλυση στην μία πλευρά του σώματος η οποία μπορεί να είναι σε όλη την πλευρά ή μόνο στο πόδι ή το χέρι. Η αδυναμία ή παράλυση παρατηρείται στο αντίθετο τμήμα του σώματος από ότι είναι η βλάβη στον εγκέφαλο. Δηλαδή αν η βλάβη είναι στο αριστερό τμήμα του εγκεφάλου η παράλυση ή πάρεση εμφανίζεται στο δεξί τμήμα του σώματος
- Σπαστηκότητα, μυϊκή δυσκαμψία και επώδυνους μυϊκούς σπασμούς
- Διαταραχές στην ισορροπία και την νευρομυική συναρμογή
- Προβλήματα έκφρασης και κατανόησης του γραπτού και προφορικού λόγου
- Άγνοια για την ύπαρξη του άλλου μισού του σώματος του
- Πόνος
- Προβλήματα μνήμης , σκέψης, προσοχής και εκμάθησης
- Διαταραχές ούρησης και αφόδευσης
- Κόπωση
- Δυσκολία στον έλεγχο των συναισθημάτων
- Κατάθλιψη
- Δυσκολίες στην αυτοεξυπηρέτηση
Όπως γίνεται αντιληπτό οι επιπτώσεις μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο είναι πολυδιάστατες και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σε σχέση με την σωστή αποκατάσταση. Για παράδειγμα ο φυσιοθεραπευτής μπορεί να έχει πλήρως αποκαταστήσει την κινητικότητα του άνω άκρου ενός ημιπληγικού ασθενούς αλλά ο ασθενής δυσκολεύεται να επανενταχθεί στο κοινωνικό και επαγγελματικό του περιβάλλον λόγω προβλημάτων έκφρασης και κατανόησης του λόγου.
Για αυτό η αποκατάσταση του ημιπληγικού ασθενούς πρέπει να είναι πολύπλευρη, όπου ένα μέρος γίνεται από τον φυσικοθεραπευτή.
Ο φυσικοθεραπευτής συνεργάζεται με τον θεράποντα ιατροό και τον ιατρο αποκατάστασης, τον εργοθεραπευτή, τον ψυχολόγο, τον λογοθεραπευτή και τον κοινωνικό λειτουργό με σκοπό την ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ του ασθενούς.
Ο συντονισμός των παραπάνω ειδικοτήτων και η συνεργασία του ασθενούς και του οικογενειακού του περιβάλλον προδιαθέτουν μία επιτυχή αποκατάσταση.
Εκτός από τον συντονισμό της ομάδας αποκατάστασης και την συνεργασία του ασθενούς ο βαθμός αποκατάστασης του εξαρτάται και από άλλους παράγοντες όπως, το επίπεδο και την έκταση της βλάβης των νευρικών κύτταρων του εγκέφαλου, την ηλικία και τα προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας.
Τέλος, η χρονική στιγμή έναρξης του προγράμματος αποκατάστασης παίζει σημαντικότατο ρόλο για μια επιτυχή παρέμβαση. Όσο πιο γρήγορα ξεκινήσει το πρόγραμμα αποκατάστασης ένας ασθενής τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχει να επανάκτησει πλήρως τις δραστηριότητές του.
Η αποκατάσταση ενός ημιπληγικού ασθενούς μπορεί να χωριστεί σε δυο στάδια , το αρχικό και το στάδιο της σχετικής ανάρρωσης. Οι στόχοι και οι παρεμβάσεις της φυσικοθεραπείας σε αυτά τα δύο σταδια είναι διαφορετικοί ενώ μερικές φυσικοθεραπευτικές παρεμβάσεις του αρχικού σταδίου να μπορεί συνεχισθούν και στο επόμενο στάδιο αν τις έχει ανάγκη ο ασθενής.
Πρέπει να τονισθεί ότι η φυσικοθεραπεία δεν στοχεύει στην θεραπεία των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου αλλά στην διόρθωση όσο είναι δυνατόν των νευρομυικών λειτουργιών του ασθενούς εκπαιδεύοντας άλλα τμήματα του εγκεφάλου και δραστηριοποίηση ικανοτήτων οι οποίες βρίσκονταν σε αχρηστία.
Η πορεία της αποκατάστασης ενός ασθενούς με εγκεφαλικό επεισόδιο δεν είναι ίδια για όλους τους ασθενείς. Η παρούσα περιγραφή για την φυσικοθεραπεία στα εγκεφαλικά επεισόδια είναι γενική και δεν μπορεί να εμβαθύνει περισσότερο την φυσιοθεραπευτική προσέγγιση γιατί κάθε ασθενής ύστερα από σωστή φυσικοθεραπευτική αξιολόγηση πρέπει να ακολουθεί ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας.
Επίσης και ο χρόνος αποκατάστασης ποικίλει από ασθενή σε ασθενή. Για παράδειγμα, ένας ασθενής μπορεί να περπατήσει σε τρεις εβδομάδες ενώ ένας άλλος σε έξι μήνες.
Οι διαφορές αυτές όπως έχει αναφερθεί, οφείλονται σε διάφορους παράγοντες με πρωτεύοντα την έκταση και το σημείο της βλάβης των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου.
Η φυσικοθεραπευτική προσέγγιση που συνήθως εφαρμόζουν οι φυσιοθεραπευτές στα εγκεφαλικά επεισόδια είναι βασισμένη στη μέθοδο ΒΟΒΑΤΗ. Η φιλοσοφία της μεθόδου στηρίζεται στην αναχαίτιση των παθολογικών πρότυπων κινήσεων που έχει ο ασθενής λόγω του επεισοδίου με σκοπό την διευκόλυνση φυσιολογικών πρότυπων κίνησης.
